Nhân kỷ niệm 68 năm Ngày truyền thống Nhiếp ảnh Việt Nam (15-3-1953 - 15-3-2016) và 152 năm danh nhân Đặng Huy Trứ đưa nghề ảnh về Việt Nam (1869-2021), ngày 15-3, tại nhà thờ họ Đặng (làng Thanh Lương, phường Hương Xuân, thị xã Hương Trà), Chi hội Nghệ sĩ Nhiếp ảnh Việt Nam và Hội Nhiếp ảnh tỉnh Thừa Thiên Huế cùng anh, chị em nghệ sĩ nhiếp ảnh tại các CLB Nhiếp ảnh phối hợp tổ chức lễ dâng hương, dâng hoa tưởng niệm danh nhân Đặng Huy Trứ - ông tổ của nghề nhiếp ảnh Việt Nam.
Ngày 15-3-1953, tại Việt Bắc, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã ký sắc lệnh thành lập Doanh nghiệp quốc gia Chiếu bóng và chụp ảnh Việt Nam. Riêng nhiếp ảnh Thừa Thiên Huế, nhờ sự khai nghề của danh nhân Đặng Huy Trứ, nghề nhiếp ảnh đã từng bước phát triển và khẳng định vị thế.
Giới nghệ sĩ nhiếp ảnh trong nước truy phong danh nhân Đặng Huy Trứ là ông tổ của nghề nhiếp ảnh Việt Nam, bởi vào ngày 15-3-1869, một sự kiện gây xôn xao không chỉ ở Bắc Kỳ mà cả ba miền, đó là tại phố Thanh Hà (Hà Nội) khai trương hiệu ảnh đầu tiên mang tên “Cảm Hiếu Đường” do ông Đặng Huy Trứ - một người Việt Nam làm chủ.
Đây được xem là hiệu ảnh đầu tiên của Việt Nam, mở ra trang sử cho sự phát triển của ngành nhiếp ảnh hiện đại ngày nay. Trong đó, chính Đặng Huy Trứ đã làm hai câu đối “quảng cáo” nêu rõ mục đích của việc chụp ảnh:
Câu đối 1: “Nhân yên trù mật Thanh Hà phố; Thiện niệm du hưng Cảm Hiếu Đường”, dịch nghĩa là: “Thanh Hà phố ấy dân trù mật; Cảm Hiếu Đường đây khách nhiệt nồng”.
Câu đối 2: “Hiếu dĩ thân nhân sở cộng; Ảnh giai tiêu tượng thế tương truyền”. Khương Hữu Dụng đã dịch nghĩa là: “Hiếu thờ cha mẹ người người muốn; Ảnh giống dung nhan mãi mãi truyền”.
Từ đó đến nay, hằng năm vào dịp kỷ niệm ngày truyền thống Nhiếp ảnh Việt Nam, nhiều nghệ sĩ nhiếp ảnh của Huế và các tỉnh, thành lân cận lại cùng nhau tụ về từ đường họ Đặng tại làng Thanh Lương, phường Hương Xuân (thị xã Hương Trà) - quê hương của ông để thành kính thắp nén nhang tưởng nhớ về ông tổ của ngành nhiếp ảnh Việt Nam, nơi đây đã trở thành một địa chỉ quen thuộc với tất cả nghệ sĩ nhiếp ảnh trên cả nước.
Dịp này, tại Trung tâm Nghệ thuật Điềm Phùng Thị (TP Huế), Hội Nhiếp ảnh Thừa Thiên Huế phối hợp với Chi hội Nghệ sĩ Nhiếp ảnh Việt Nam tại Thừa Thiên Huế tổ chức khai mạc triển lãm ảnh nghệ thuật “Thừa Thiên Huế trong tôi”.
Triển lãm giới thiệu đến người xem 50 bức ảnh của 34 nhiếp ảnh gia là hội viên Hội Nhiếp ảnh Thừa Thiên Huế. Các tác phẩm phản ánh chân thực đời sống văn hóa, xã hội, những hình ảnh đặc sắc về thiên nhiên, con người vùng đất Thừa Thiên Huế. Đáng chú ý là những khoảnh khắc sinh động về cuộc sống sinh hoạt của người dân đầm phá, lễ hội, sắc xuân, vẻ đẹp của thành quách, kinh thành…
Ôn lại truyền thống của ngành nhiếp ảnh, nhà văn Hồ Đăng Thanh Ngọc, Chủ tịch Liên hiệp các Hội VHNT tỉnh nhấn mạnh, Huế là nơi có điều kiện tiếp cận rất sớm với nghệ thuật nhiếp ảnh. Dưới thời vua Thiệu Trị, đã có hai bức ảnh đầu tiên của nhiếp ảnh gia người Pháp Alphonse Jules Itier chụp về Việt Nam được công bố.
“Năm 1865, danh nhân Đặng Huy Trứ được cử đi Hồng Kông (Trung Quốc), có cơ hội tiếp xúc với kỹ thuật nhiếp ảnh. Ông đã tìm hiểu kỹ về kỹ thuật, mua máy móc và vật liệu chụp ảnh đưa về Hà Nội, mở hiệu ảnh Cảm Hiếu Đường, hiệu ảnh đầu tiên của Việt Nam. Từ đó đến nay, nghệ thuật nhiếp ảnh Thừa Thiên Huế liên tục phát triển với đội ngũ yêu nghề, đam mê sáng tạo nghệ thuật, góp phần giới thiệu, quảng bá sự đổi mới của quê hương, đất nước”, nhà văn Hồ Đăng Thanh Ngọc nói.
Tại buổi khai mạc triển lãm, Hội Nghệ sĩ Nhiếp ảnh Việt Nam đã trao Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp phát triển nghệ thuật nhiếp ảnh Việt Nam” cho Chủ tịch UBND tỉnh Phan Ngọc Thọ, Bí thư Thành ủy Huế Phan Thiên Định và nhà văn Hồ Đăng Thanh Ngọc, Chủ tịch Liên hiệp các Hội VHNT tỉnh; trao các giải thưởng của Hội Nghệ sĩ Nhiếp ảnh Việt Nam cho các hội viên.
Triển lãm kéo dài đến ngày 18-3.